Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012

ΣΩΚΡΑΤΗΣ


Ας θυμηθούμε τον Σωκράτη τώρα! 

Λέμε ότι χάθηκε η ποιότητα των ανθρώπων. Κι αυτό γιατί βαλθήκαμε να φτιάξουμε έναν Παράδεισο που δεν διαφέρει από την Κόλαση. Τα θαυματουργά ελιξίρια του καταναλωτισμού δεν μας απελευθέρωσαν από τις ανάγκες. Μας δέσμευσαν σε νέες. Ενώ εμείς νιώθουμε την ανάγκη ενός μόνου πράγματος, όταν εισέλθουμε σ’ ένα υπερκατάστημα αισθανόμαστε την ανάγκη για δέκα και φεύγουμε με δώδεκα! Όσο κι οι μαθητές του Χριστού. Κάπου, όμως, ξεχνάμε τον Ιούδα, που έχει κρυφτεί μέσα μας, στην ψυχή μας, και γι’ αυτό ασύστολα προδίνουμε τον εαυτό μας, τον πλησίον μας, τον απέναντί μας. Από πολλές απόψεις θυμίζουμε Ταλλεϋράνδο, τον διαβόητο οβολόδουλο διπλωμάτη, για τον οποίο ο Βοναπάρτης είχε πει το ανεπανάληπτο: «Τον αγόρασαν όλοι, μα τους πούλησε όλους. Το μόνο που δεν πούλησε ήταν η μάνα του, κι αυτό γιατί ήταν... ορφανός»!
Ο Κάρολος Μαρξ (που κάποιοι προσποιούνται ότι πια δεν τον θυμούνται) είχε γράψει: «Η παραγωγή υπερβολικού αριθμού χρήσιμων πραγμάτων οδηγεί στη δημιουργία άχρηστων ανθρώπων». Σήμερα, οι τεχνικές δυνατότητες περιόρισαν τις φυσικές μας ικανότητες. Για παράδειγμα: το αυτοκίνητο κατάντησε τον άνθρωπο ακίνητο. Τον έκανε μηχανοκένταυρο. Η τεχνολογία αφήρεσε από τον άνθρωπο την ικανότητα να σκέπτεται και τον έκανε ικανό μόνο να λογαριάζει. Όπου εξαπλώνεται η κατανάλωση, εξατμίζεται η λογική και το συναίσθημα. Ακόμη και η φαντασία έγινε «φυτευτή». Έτσι, εμείς καταναλώνουμε κι άλλοι επωφελούνται. Σε κάθε πρόκληση της αγοράς απαντάμε με μια δική μας αγορά. Κι ενώ βλέπουμε το τυρί, δεν βλέπουμε τη φάκα. Μακαρίως αυτοεγκλειόμεθα στη χειρότερη φυλακή, τη φυλακή των αναγκών μας. Quo vadimus? Κατά κρημνών, αν δεν συνέλθουμε παντελώς. Ο πλανήτης είναι μια «φλεγμαίνουσα», όπως θα έλεγε ο Πλάτων, πολιτεία. Η παγκόσμια κοινωνία μοιάζει με ένα ερεθισμένο σπυρί, έτοιμο να σπάσει. Και τότε μια ανθρώπινη τρικυμία θα ξεσπάσει, που δεν θα είναι επανάσταση πολιτική, οικονομική, εθνική, θρησκευτική. Θα είναι επανάσταση κανιβαλική. Προτού, όμως, φτάσουμε ως εκεί, μπορούμε και πρέπει να κάνουμε κάποιες διορθωτικές κινήσεις. Η θεραπεία είναι γνωστή: να μην αγοράζουμε τίποτα, αν δεν το χρειαζόμαστε, και, κυρίως, όταν μπορούμε να το φτιάξουμε μόνοι μας. Κι αντί να έχουμε ως πρότυπα τους/τις «σταρς» του Χόλλυγουντ, να έχουμε τον Σωκράτη, που περπατώντας ανυπόδητος (τα υποδήματα τα κρατούσε στη μασχάλη) με έναν τριμμένο χιτώνα στην αγορά των Αθηνών και βλέποντας την αφθονία των αγαθών έλεγε το αμίμητο: «Πόσο πλούσιος είμαι που δεν τα έχω ανάγκη...»!
Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν: «Πλούσιος ο ελαχίστοις αρκούμενος». Γι’ αυτό φρόντισε ο καταναλωτικός δεσποτισμός να σκοτώσει τον λόγο των αρχαίων. Διότι αν ίσχυε ο λόγος αυτός, δεν θα φθάναμε σήμερα στο παγκόσμιο γκαγκστερικό σύστημα, που μας κάνει να ξεχνάμε ότι η μεγάλη δόξα της Αμερικής είναι ο Ουίτμαν και όχι η Coca Cola, που σε κάνει να πηγαίνεις με όλα εκτός από τον εαυτό σου.